Halluxy – czyli paluchy koślawe to nabyte bądź wrodzone zniekształcenie w obrębie stopy, polegające na koślawym ustawieniu palucha oraz szpotawym ustawieniu I kości śródstopia, któremu zwykle towarzyszy płasko-kośkawe ustawienie stopy. Wielkość kąta pomiędzy osią długą palucha a osią I kości śródstopia przekracza 20 stopni. Skutkiem tego jest wystawanie, po stronie przyśrodkowej stopy, głowy I kości śródstopia (tzw. bunion).

U ponad 60 % chorych występują uwarunkowania genetyczne – halluxy występują rodzinnie, halluxy mogą powodować również czynniki zewnętrzne: przykurcz ścięgna Achllesa lub mięśnia brzuchatego łydki, płaskostopie. Również wysoki obcas powoduje dodatkowo przeciążenie przedniej części stopy, czego skutkiem może być poszerzenie przodostopia i obniżenie poprzecznego łuku stopy, natomiast spiczasty kształt butów zwiększa ucisk na paluch – potęguje to deformacje i ból. Przy nieleczonych halluxach dolegliwości bólowe mogą być tak duże, że utrudniają chodzenie, chorzy często skarżą się, że tylko bardzo szerokie i miękkie buty umożliwiają im chodzenie.

Zapobieganie paluchom koślawym polega na noszeniu odpowiedniego obuwia. W razie wystąpienia stanu zapalnego kaletki maziowej należy stosować różnego rodzaju ochronę (poduszeczki, kółka ochronne). W momencie zauważenia pierwszych objawów pomocne mogą okazać się ćwiczenia wsparte fizykoterapią, obniżenie masy ciała, wysiłek fizyczny, zmiana obuwia oraz rehabilitacja mogą dać dobre rezultaty leczenia. Jednak deformacja ma tendencje do pogłębiania się, co jest bolesne i nieestetyczne. Najczęściej dotknięte tym problemem są kobiety. Deformacja dotyka też innych palców stopy oraz podbicia. Najskuteczniejszą metodą leczenia jest leczenie operacyjne.

Zabieg operacyjny przeprowadza się najczęściej w znieczuleniu miejscowym, bezpiecznym dla Pacjenta. Pacjent nie odczuwa żadnych bólów w czasie operacji.

Jest dużo technik operacyjnych. W trakcie konsultacji u naszego lekarza ortopedy w Poradni OrtoMed, po wykonaniu dodatkowych badań, proponowany jest najlepszy sposób leczenia, który uwzględnia ewentualne zmiany zwyrodnieniowe, wiek Pacjenta, wielkość wady oraz budowę anatomiczną Pacjenta. Rodzaj zabiegu operacyjnego zależy jedynie od powyższych czynników i stopnia zaawansowania koślawości palucha.

Uzupełnieniem leczenia operacyjnego jest jak najszybsze włączenie rehabilitacji, dostosowanej do Pacjenta przez lekarza i rehabilitanta. Rehabilitacja przyśpiesza proces gojenia rany pooperacyjnej, zmniejsza obrzęk operowanej okolicy i zwiększa zakres ruchów. To umożliwia znacznie szybszy powrót Pacjenta do normalnego życia.

„Łokieć tenisisty” występuje głównie u mężczyzn, chociaż coraz częściej spotyka się tę chorobę u kobiet; w większości dotyczy prawej kończyny.

„Łokieć tenisisty” to schorzenie dotyczące mięśni prostowników nadgarstka, zwane inaczej zapaleniem nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Brzmi skomplikowanie, ale mówiąc wprost łokieć tenisisty jest bolesną dolegliwością mającą swoje źródło w zmienionej patologicznie okolicy przyczepu ścięgien mięśni prostowników nadgarstka do kości ramiennej. Przyczyną schorzenia jest najczęściej przeciążenie mięśni prostowników nadgarstka i palców w wyniku zbyt forsownego uprawiania jednostronnych czynności, co objawia się bolesnością w okolicy bocznej strony łokcia.

Schorzenie występuje u sportowców, skrzypków, masażystów i przeważnie u osób z dobrze rozwiniętym układem mięśniowym. Spośród dyscyplin sportu wymienić należy tenis, stąd też dolegliwość tę nazywa się łokciem tenisisty. Do niedawna większość lekarzy i terapeutów kojarzyła “łokieć tenisisty” z istniejącym w tej okolicy stanem zapalnym. Obecnie uważa się, że dużą rolę odgrywają tu też zmiany degeneracyjne w strukturze kolagenu oraz nieprawidłowości w ukrwieniu. Obydwa te czynniki występują jako efekt powtarzających się przeciążeń i mikrourazów, często bez współistniejącego stanu zapalnego.

„Łokieć tenisisty” występuje najczęściej w przedziale wiekowym 30-65 lat. Ma zdecydowane powiązanie z pracą przy komputerze, wykonywaniu zawodów wymuszających powtarzające się często ruchy nadgarstka np. wyprost oraz ruchy podobne jak podczas wkręcania śruby. Pomimo nazwy sugerującej związek z uprawianiem gry w tenisa – tylko ok. 10% graczy cierpi na tę dolegliwość. Dotyczy to zwłaszcza osób rozpoczynających naukę gry, którzy nie mają jeszcze doskonale wyćwiczonej techniki uderzeń i generują ruch z nadgarstka zamiast z tułowia i barku. Rozkład sił jest nierównomierny a wytworzone podczas odbicia piłki tenisowej wibracje dodatkowo przeciążają miejsce przyczepu mięśni.

Chorzy skarżą się na dolegliwości bólowe umiejscowione w okolicy łokcia przy ruchach odwracania przedramienia i wyproście łokcia, zwłaszcza przy czynnościach wykonywanych z pokonywaniem pewnego oporu, np. wkręcanie śruby, żarówki, otwieranie drzwi. Ból może promieniować do nadgarstka lub barku; nasila się przy ucisku przyczepu wymienionych mięśni.

Podstawowe objawy schorzenia to:

– ból odczuwany po bocznej stronie stawu łokciowego,
– tkliwość tkanek podczas badania palpacyjnego,
– ból nasilający się podczas aktywności wyprostnej nadgarstka,
– ból i ograniczenia ruchowe występujące nawet przy prostych czynnościach, jak podnoszenie drobnych ciężarów (np. butelki z wodą, zakupów).

Leczenie polega na zaprzestaniu na jakiś czas wykonywania czynności powodujących ból, stosowaniu jonoforezy, ultradźwięków czy obstrzykiwaniu bolesnych miejsc steroidami. Dobre wyniki daje stosowanie opaski pneumatycznej. jednak choroba jest nieraz oporna na stosowanie leczenia zachowawczego. W uporczywych przypadkach, nie poddających się leczeniu zachowawczemu, wskazane jest leczenie operacyjne, polegające na uwolnieniu rozcięgna mięśnia prostownika wspólnego palców.

Operacja zwykle przeprowadzana jest w znieczuleniu przewodowym. Wymaga pozostania w szpitalu jedynie dobę. Polega na oddzieleniu zapalnej tkanki od kości: przecięciu powięzi, wycięciu części przyczepu, przecięciu lub wydłużeniu ścięgna. Efektem jest reakcja odbudowy przyczepu ścięgna i ustąpienie dolegliwości. Dziewięciu na dziesięciu pacjentów już po trzech miesiącach wraca do pełnej aktywności, u części operowanych krótkotrwały ból ponownie pojawia się przy dużym przeciążeniu ręki. Leczenie operacyjne nie przynosi poprawy u 2-3% pacjentów.

„Łokieć tenisisty” to schorzenie bolesne, przewlekłe i wierne (niestety wraca). Warto więc pomyśleć o profilaktyce. Wystarczy przecież, kiedy to tylko możliwe, rozłożyć pracę na dwie ręce (np. podczas zakupów), kupić ergonomiczną klawiaturę i czasem postawić na spacer zamiast na serwis, czy grać w badmintona mniej energicznie. A jeszcze lepiej wybrać sport przyjazny mięśniom i stawom, choćby pływanie.

Najczęściej zrywanym więzadłem kolana jest ACL (więzadło krzyżowe przednie). Urazowi ACL często towarzyszą uszkodzenia innych struktur, tj. chrząstki stawowej, łąkotek oraz innych więzadeł stawu kolanowego.

Typowy przebieg i objawy zerwania ACL to „ucieknięcie” kolana z ostrym bólem, któremu często towarzyszy charakterystyczny dźwięk (trzask lub chrupnięcie). Kolano po urazie jest bolesne i zazwyczaj dosyć szybko narasta obrzęk. Po urazie występuje trudność w obciążaniu kontuzjowanej kończyny.

Uszkodzenie ACL jest poważnym urazem kolana, szczególnie z uwagi na towarzyszące, lub pojawiające się w następstwie przewlekłej niestabilności, dodatkowe uszkodzenia kolana. Wczesne zgłoszenie się do specjalisty pozwala na szybkie zaopatrzenie urazu oraz często na powstrzymanie rozwoju dodatkowych uszkodzeń.

Podjęcie właściwego leczenia w przypadku uszkodzenia ACL jest decyzją złożoną, będącą wypadkową wieku Pacjenta, poziomu aktywności fizycznej, oczekiwań i pozostałych uwarunkowań zdrowotnych. Niektórzy Pacjenci są w stanie osiągnąć funkcjonalną stabilność kolana nawet bez więzadła krzyżowego przedniego (nie poddając się zabiegowi rekonstrukcji ACL) poprzez wzmacnianie mięśni i trening odruchów. Jest to możliwe do osiągnięcia poprzez stały trening pod nadzorem wykwalifikowanego fizjoterapeuty. Uzyskana w ten sposób stabilność pozwala zazwyczaj na normalne funkcjonowanie jednak powrót do pełnej aktywności fizycznej (szczególnie w przypadku sportowców) na poziomie sprzed urazu jest najczęściej niemożliwy.

Najczęstszym wskazaniem do rekonstrukcji ACL jest nawracające uciekanie kolana. W trakcie każdego następnego epizodu ucieknięcia może dojść do dalszych uszkodzeń chrząstki i łąkotek pogarszając w ten sposób prognozę i prowadząc w przypadku nie leczenia do rozwoju zmian zwyrodnieniowych. Brak epizodów uciekania nie może być objawem uspokajającym ponieważ przewlekłe przeciążenia wynikające z braku stabilności również prowadzą do dalszych uszkodzeń struktur kolana. W takim przypadku jest wskazana rekonstrukcja więzadła.

Rekonstrukcją więzadła krzyżowego przedniego (ACL) nazywamy zastąpienie uszkodzonego więzadła nowym więzadłem ze ścięgien Pacjenta.

Celem zabiegu jest przywrócenie stabilności stawu kolanowego. Uszkodzenia tego wiązadła może spowodować dolegliwości nie tylko podczas aktywności fizycznej, ale też w życiu codziennym. Badania sugerują, że niestabilność kolana prowadzi do powstania uszkodzeń chrząstki i zmian zwyrodnieniowych. Operacja jest zwykle wykonywana artroskopowo. Pacjent jest typowo znieczulony do zabiegu. Po ocenie stawu i usunięciu strzępów „starego” czyli zerwanego ACL przystępuje się do pobrania przeszczepu z więzadła lub ścięgien okolicy operowanego kolana. Po pobraniu przeszczepu jest on opracowany i uformowany tak aby mógł zastąpić uszkodzony ACL, czyli wrósł w kość udową i piszczelową. Aby umieścić przeszczep na miejscu należy wywiercić kanały w kości piszczelowej i udowej. Kanały te muszą zostać bardzo precyzyjnie umiejscowione – ma to kluczowe znaczenie dla biomechaniki stawu i tym samym dla końcowego rezultatu leczenia.

Zabieg kończy wprowadzenie i umocowanie przeszczepu – do tego celu używane są rozmaite śruby, wkręty, kołki (tzw. piny), guziki oraz inne przeszczepy. Wykonane mogą być z metalu, lub tworzyw ulegających z czasem wchłanianiu.

Po zabiegu rozpoczyna się rehabilitacja, która trwa kilka miesięcy.

Więzadła poboczne wzmacniają boki stawu kolanowego z obu stron. Dzięki nim możliwe jest odwodzenie i przywodzenie kolana.

W większości przypadków izolowanych uszkodzeń MCL w stopniu I i II stosuje się leczenie zachowawcze. Jego głównym elementem jest względne unieruchomienie, stopniowe wprowadzanie ruchu i progresywne wzmacnianie kończyny. Działania te zazwyczaj dają korzystne rezultaty i pozwalają na pełen powrót do aktywności fizycznej. Mimo dużej zdolności naprawczej MCL, tkanka powstała w procesie gojenia jest dużo grubsza i twardsza, co zmienia jej właściwości biomechaniczne. Prawidłowo przeprowadzone leczenie zachowawcze powoduje, że właściwości więzadła są zbliżone do tkanki pierwotnej.

W przypadku uszkodzeń III stopnia możliwe jest zarówno leczenie zachowawcze jak i operacyjne. W przypadku leczenia zachowawczego należy wykluczyć uszkodzenia innych struktur stawu kolanowego, które mogą zaburzyć proces leczenia MCL. Na opóźnienie tego procesu mogą wpłynąć także zaburzenia osi kończyny np. duża wrodzona koślawość stawu kolanowego. W przypadku, gdy dojdzie do współuszkodzenia ACL oraz MCL I lub II stopnia, można zdecydować się na rekonstrukcję ACL oraz jednoczesne, zachowawcze leczenie MCL. W przypadku uszkodzenia III stopnia istnieje niewiele przypadków potwierdzających skuteczność leczenia zachowawczego. W większości przypadków wykonuje się rekonstrukcję, ponieważ jeśli nie dojdzie do wygojenia więzadła może dojść do przewlekłej niestabilności stawu, co w przyszłości może przyczynić się do uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej oraz wtórnego występowania zmian zwyrodnieniowych stawu kolanowego.

Leczenie operacyjne jest bardzo rzadko wykonywane ze względu na dobre rezultaty leczenia zachowawczego. Zabieg operacyjny wygląda bardzo podobnie jak przy rekonstrukcji ACL. W przypadku rekonstrukcji materiał pobierany jest od pacjenta.

Więzadło krzyżowe tylne (PCL) jest kolejnym, obok więzadła krzyżowego przedniego (ACL) oraz oraz kompleksu tylno-bocznego (MCL) stabilizatorem stawu kolanowego. PCL odpowiada za stabilność tylną kolana.

Uszkodzenie PCL można leczyć zachowawczo (nieoperacyjnie) – poprzez unieruchomienie kolana w ortezie (stabilizatorze).

Uszkodzenie PCL bardzo rzadko wymaga leczenia operacyjnego. Operacyjna rekonstrukcja PCL wskazana jest przy całkowitym (III stopnia) uszkodzeniu tego więzadła.

Pomimo, że PCL jest jednym z głównych stabilizatorów stawu kolanowego, niewiele jest tego typu przypadków. Wynika to z niewysokiego wskaźnika uszkodzeń tego więzadła, trudności diagnostycznych i często braku wyraźnej dysfunkcji kolana w przypadku niewydolności tego więzadła. Do uszkodzenia najczęściej dochodzi na drodze urazu, co w szczególności zauważamy w sportach kontaktowych (np. sportach walki). Uszkodzenia, do których dochodzi podczas kopnięcia lub innej siły działającej z zewnątrz, zazwyczaj są dużo cięższe. Do urazu może dojść także w przypadku upadku na zgięte kolano, nadmiernego przeprostu kolana lub w sytuacji nadmiernej rotacji zewnętrznej połączonej z siłą tylno-przyśrodkową działającą na staw. Uszkodzenia na drodze skręcenia kolana najczęściej są łagodniejsze. Zazwyczaj nie powodują całkowitego przerwania więzadła, a leczenie polega na działaniach zachowawczych.

Uszkodzenie PCL powoduje niestabilność tylną stawu kolanowego, czyli nadmierne przemieszczanie piszczeli w kierunku tylnym względem kości udowej. Izolowany uraz tego więzadła występuje rzadko i zazwyczaj współistnieje z innymi uszkodzeniami. Niewydolność PCL, szczególnie w początkowym etapie, często jest niezauważana przez pacjentów. Wynika to z dużo rzadszych epizodów uciekania kolana, niż jak ma to miejsce w przypadku uszkodzeń ACL. Po kilku latach niewydolności więzadła często dochodzi do artrozy (choroby zwyrodnieniowej) stawu rzepkowo-udowego. W przypadku niewydolności PCL rzepka zaczyna przeciwdziałać tylnemu przemieszczeniu piszczeli, co po kilku latach najczęściej doprowadza do przewlekłego bólu przyśrodkowego i przedniego przedziału kolana.

W przypadku rekonstrukcji materiał pobierany jest od Pacjenta. Zabieg operacyjny wygląda bardzo podobnie jak przy rekonstrukcji ACL.

Zespół cieśni kanału nadgarstka jest to stan chorobowy powstały w wyniku długotrwałego ucisku nerwu pośrodkowego biegnącego w kanale nadgarstka.

Schorzenie to najczęściej jest wywoływane poprzez samoistne pogrubienie więzadła poprzecznego nadgarstka. Innymi przyczynami choroby mogą być choroby zapalne, takie jak na przykład reumatoidalne zapalenie stawów. Na rozwój choroby może mieć wpływ również charakter pracy, jak długotrwała praca z myszką komputerową. Chorobę mogą także wywołać zminy zwyrodnieniowe lub będące następstwem urazu zwężenie kanału nadgarstka.
Przewlekły ucisk na włókna nerwu pośrodkowego powoduje zaburzenia jego odżywiania, co wywołuje obrzęk nerwu i nasila dolegliwości.

Do objawów zespołu cieśni kanału nadgarstka należą:
-mrowienia i zaburzenia czucia palców: kciuka, wskazującego, środkowego i połowy serdecznego
– osłabienie siły chwytu ręki i brak precyzji ruchów
– wypadanie przedmiotów z ręki
– zanik mięśni kłębu

Objawy występują najczęściej w nocy, nasilają się po uniesieniu kończyny a zmniejszają po opuszczeniu. Po przebudzeniu chory odczuwa mrowienie w obrębie ręki, które często ignoruje, przypisując je przyjęciu nieprawidłowej pozycji podczas snu. W razie większego nasilenia choroby – najczęściej mrowienie, drętwienie lub uczucie zmiany temperatury skóry (uczucie pieczenia lub zimna) a także ból budzą chorego w nocy, ulgę wtedy przynosi opuszczenie ręki ku podłodze.

Podstawą rozpoznania choroby jest wywiad oraz badanie fizykalne kończyny. W celu potwierdzenia rozpoznania stosuje się badanie przewodnictwa nerwowego w nerwie pośrodkowym (EMG) lub badanie USG. Te badania pozwalają również określić stopień zaawansowania choroby.

W początkowych stadiach choroby możliwe jest leczenie zachowawcze, które polega na unieruchomieniu kończyny na noc oraz terapii manualnej. W bardziej zaawansowanych przypadkach stosuje się leczenie operacyjne, które polega na uwolnieniu nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. Zabieg wykonywany jest w trybie jednodniowym, w znieczuleniu miejscowym, regionalnym lub krótkotrwałym ogólnym. Po zabiegu operacyjnym powrót do lekkich czynności manualnych (jak praca przy komputerze) jest możliwy po kilku dniach, jednak praca o charakterze fizycznym jest niemożliwa przez okres około 6 tygodni. Właściwie przeprowadzone leczenie daje dużą szansę na pełny powrót do pełni zdrowia.